Fort Pannerden: meer dan een museum
Vijf verdiepingen onder een dak van aarde: het meest oostelijk gelegen fort van de Hollandse Waterlinies in Doornenburg is een bijzonder monument op een al even bijzondere plek. Met zinderende activiteiten komt het verleden hier tot leven.
Fort Pannerden ligt er schitterend bij, op de splitsing van Rijn, Waal en Pannerdensch Kanaal. De Romeinen zagen al de strategische waarde van dit gebied. Vlakbij bouwden zij rond het jaar 40 Castellum Carvium, waar legioensoldaten de Limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk, bewaakten. In 1869 startte de bouw van Fort Pannerden. De functie van het fort was tweeledig: verhinderen dat een aanvallend leger via de grote rivieren kon doorstoten naar het westen, én voorkomen dat het Pannerdensch Kanaal afgedamd zou worden. De Nieuwe Hollandse Waterlinie moest immers niet zonder water komen te zitten.
Oorlogen en krakers
Tijdens beide wereldoorlogen was het fort bemand, maar kwam het niet of nauwelijks tot militaire actie: in WOI was Nederland neutraal, in WOII gaf de fortcommandant zich een dag na de inval van de Duitsers over. Echte strijd werd er pas geleverd met de krakers die vanaf 2000 in het fort woonden, werden ontruimd, een dag later weer terugkwamen en uiteindelijk in 2008 met de gemeente een convenant sloten voor behoud en restauratie van het gebouw. En zo geschiedde.
Een belevenis in het Gelderse rivierenlandschap
Soldatenmuseum
Vandaag de dag presenteert het fort zijn fascinerende geschiedenis met de slogan ‘Trotseer de elementen!’. Laat je rondleiden door een gids in soldatenuniform of ga zelf op pad door de vele gangen en kamers. Een audiotour onthult de verhalen van mensen die hier hun voetsporen hebben liggen. In het Soldatenmuseum kun je kennismaken met de vaak barre omstandigheden waarin soldaten verbleven. Voor de jonge speurneuzen is er Expeditie Pannerden, een spannende tocht waarin ze op zoek gaan naar het geheim van soldaat Willem Derksen. Niet te missen is het grote kanon, een nagebouwde 15L25, die de fortvrijwilligers met regelmaat laten bulderen. Na afl oop van al deze activiteiten lonkt het terras boven op het fort, met een adembenemend uitzicht over de omliggende natuur: de Klompenwaard met zijn rivierstrandjes, en kuddes konikpaarden en rode geuzen. Goed om te weten is dat de entree van het fort met een museumjaarkaart gratis is.
Breng een bezoek aan Fort Pannerden
Wil je Fort Pannerden bezoeken? Bekijk dan fortpannerden.eu.
Dit artikel is eerder verschenen in Fort! Magazine, een uitgave van forten.nl.