Duik de geschiedenis in

De Hollandse Waterlinies in cijfers

| Eva Bleeker

Er is heel wat te vertellen over de Hollandse Waterlinies. Kende je deze 12 cijferfeitjes al?

40-45

De Papsluis bij Nieuwendijk was de meest zuidelijke sluis van de Hollandse Waterlinies. Het was geen sluis voor de scheepvaart, maar diende polderland onder water te zetten. In mei 1940 is de Papsluis opengezet en daarna ook weer in 1945, maar toen door de Duitsers. 

32,4

Fort bij Rijnauwen in Bunnik is met 32,4 hectare het grootste fort en tegelijkertijd het duurste fort. 

2x60

In de Nieuwe Hollandse Waterlinie liggen circa 550 groepsschuilplaatsen en kazematten, zestig sluizen, zestig forten en twee kastelen. Met de tankversperringen en houten huizen telt de waterlinie meer dan duizend bouwwerken.

1870

De communicatie tussen de forten was soms gebrekkig. Tot 1870 verliep alle afstemming via koeriers of postduiven. De aanleg van telegraafverbindingen zorgde voor een verbetering. 

Het ontwerp, de aankoop en/of de onteigening van land, de aanleg en het verbeteren van de forten en linie maakten de bouw van de Waterlinie tot het duurste infrastructurele project ooit in Nederland

33.000

De Nieuwe Hollandse Waterlinie kende een permanente bezetting van ongeveer 12.000 man. Tijdens oorlogsdreiging werd de linie op sterkte gebracht tot 33.000 of maximaal 36.000 man. De meeste forten hadden ook een vrouw in dienst - voor de was. 

Groep van 23 soldaten op een brug in zwart-wit.

1881

Fort bij 't Hemeltje in Houten, gebouwd tussen 1877 en 1881, is het jongste fort. 

Een groot bakstenen fort omgeven door veel groen.

1

De officier had een eigen wc, de soldaten zaten op een rij in een lokaal met poepkisten. 

0,9

Fort de Gagel in Utrecht is met 0,9 hectare het kleinste fort. 

1940

Ons land is ook verdedigd met ijs. De winter van 1939-1940 was een strenge winter. Het water rond de forten was bevroren. Om te voorkomen dat de Duitsers over het ijs bij het fort konden komen, moesten de soldaten een gat in het ijs maken, een blok eruit halen en dat overeind zetten als extra hindernis. 

O

In vredestijd waren de forten niet bemand. De fortwachter met zijn gezin waren de enige aanwezigen.

1816

Fort de Bilt in Utrecht, Met het bouwjaar 1816, Is het oudste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. 

Dit artikel verscheen eerder in Fort! Magazine, een uitgave van Forten Nederland